رنگ و بوی غیر طبیعی ادرار، نشانگر بیماری

رنگ طبیعی ادرار

رنگ طبیعی ادرار زرد کم رنگ کهربایی است و منظره شفاف دارد. بیماری‌ ها، مصـرف برخی داروها، میوه‌‌ ها و رنگ ‌های مصنوعی موجود در مواد غذایی می‌ توانند رنگ ادرار را تغییر دهند. یک عامل تعیین‌ کننده رنگ ادرار در افراد سالم، میزان دریافت آب و مایعات است. هر قدر مصرف مایعات بیشتر باشد، ادرار نیز رقیق تر و کم رنگ ‌تـر می ‌شود.

ادرار تشکیل شده از: رنگدانه‌‌ های ادرار، اسید اوریک، اوره، کراتی نین، گلبول‌های سفید و به ندرت گلبول ‌های قرمز مرده، آب (95 درصد ادرار را تشکیل می ‌دهد) و املاح اضافی بدن.

رنگ‌های غیرطبیعی ادرار

ادرار قرمز و صورتی و یا به رنگ چای:

علت آن وجود خون در ادرار است و ممکن است به علت عفونت پروستات در مردان، عفونت مثانه، فشار خون بالا، سنگ کلیه و مثانه، هموفیلی، سرطان مثانه یا کلیه یا پروستات، صدمه و ضربه(شکستگی لگن و یا ضربه به کلیه و مثانه)، ابتلا به سل، وجود زردی یا یرقان، مصرف چغندر، شاتوت و مواد غذایی و قرص‌های حاوی رنگدانه‌‌ های مصنوعی، مسمومیت با جیوه و سرب، وجود هموگلوبین، میوگلوبین یا همان رنگدانه عضلات و یا گلبول ‌های قرمز در ادرار، مصرف برخی داروها مانند ریفامپین، ایبوپروفن، داروهای گروه سالیسیلات مانند آسپیرین، هپارین (ضد‌انعقاد خون)، فنی توئین، فنوتیازین، داروی ملین سنا و ویتامین B باشد. 

در صورت قرمز و یا صورتی شدن ادرار فورا به پزشک مراجعه کنید. 

ادرار نارنجی و یا زرد تیره:

نشانه کم آبی بدن است و ممکن است به علت یرقان یا زردی، مصرف B کمپلکس، مواد غذایی حاوی کاروتن مانند هویج، ویتامین C، برخی داروها مانند: وارفارین، ریفامپین، ویتامین B2، سولفاسالازین، هپارین و تتراسایکلین باشد. 

ادرار سبز و آبی:

به علت رنگ ‌های مصنوعی موجود در مواد غذایی و داروها، رنگدانه آبی متیلن، مصرف مولتی ویتامین‌ ها و مواد حاوی کاروتن، عفونت مجاری ادراری (ادرار سبز)، مشکلات صفرا، میزان بالای کلسیم (ادرار آبی)، مصرف برخی داروها مانند: آمی ‌تریپتیلین، سایمتیدین، متوکاربامول و تریامترن می باشد.  

ادرار قهوه‌ای تیره یا سیاه:

به علت وجود مشکلاتی مانند اختلالات کبدی (مانند هپاتیت ویروسی و سیروز کبدی)، سرطان پوست نوع ملانوما یا بدخیمی ‌رنگدانه ‌‌های پوست، آغشتگی ادرار به بتادین، مصرف ریواس، مسمومیت با مس و فنول، مصرف ترکیبات آهن دار، مصرف داروهای ملین و ضد ‌فشار خون و داروهای متوکاربامول، سوربیتول، داروهای گوگردی گروه سولفونامید، مترونیدازول و داروهای نیتراتی می باشد. 

ادرار کدر:

به علت بیماری سوزاک، التهاب و عفونت مثانه، التهاب پروستات، بیماری سل، عفونت مجاری ادرار، سنگ کلیه و مثانه، ادرار با فسفات، اگزالات، مخاط ، چربی و گلبول‌های سفید و قرمز زیاد در ادرار است. 

ادرار با کف زیاد:

نشانه پروتئین زیاد در ادرار یعنی نفروز یا دفع پروتئین در ادرار می باشد. 

ادرار سفید:

ناشی از وجود چرک و عفونت است. 

بوی طبیعی ادرار

بوی ادرار نیز می ‌تواند نشانگر بیماری باشد. بوی طبیعی ادرار اندکی معطر و اسیدی است.

مصرف ویتامین‌ها به ویژه ویتامین B6 و زرد چوبه، بوی ادرار را تغییر می دهند.

 

بوهای غیر طبیعی ادرار:

بوی آمونیاک: نشانه کم آبی بدن و غلظت بالای ادرار و عفونت است. همچنین ادرار پس از مدتی که در دمای اتاق بماند، باکتری ‌ها، اوره ی موجود در ادرار را به آمونیاک تبدیل می ‌کنند.

بوی تعفن و بوی ماهی: عفونت باکتریایی کلیه، مثانه و مجاری ادراری 

بوی شیرین: دیابت (وجود گلوکز در ادرار) 

بوی رطوبت: بیماری کبدی 

بوی استون: دیابت، خستگی و گرسنگی شدید 

دکتر هومن خلیقی

هفته نامه سلامت