درون یک لوله ی آزمایش ، بر روی محلول اسیدی پتاسیم دی کرومات حدود 2 میلی لیتر از محلول مجهول بریزید.سپس بر روی آن یک میلی لیتر اتوکسی اتان ( دی اتیل اتر ) بیفزایید و محتویات لوله آزمایش رو خوب بهم بزنید. مشاهده ی رنگ آبی تیره بر روی لایه اتر نشاندهنده ی وجود هیدروژن پراکسید در نمونه آزمایشی است.
توجیه مشاهدات :
یونهای دی کرومات در محیط اسیدی به وسیله هیدروژن پراکسید به کروم پراکسید اکسایش می یابند. کروم پراکسید که در محیط آبی ناپایدار است ، بلافاصله با اتوکسی اتان یک ترکیب جدید به رنگ آبی تیره تکشیل میدهد که در فاز بالای محتویات درون لوله آزمایش قابل مشاهده است.
۱- با استفاده از محلول نقره نیترات :
ابتدا با استفاده از محلول رقیق نیتریک اسید محلول مجهول را اسیدی کنید تا از تشکیل سایر رسوبهای کلرید جلوگیری شود. سپس چند قطره محلول نیترات نقره به آن بیفزایید.در صورت تشکیل رسوب سفید رنگی که در محلول آبی آمونیاک حل می شود، نشاندهنده ی وجود یونهای کلرید در نمونه آزمایشی است.
2- با محلول سرب([[) نیترات :
چندین قطره محلول سرب([[) نیترات بر روی محلول حاوی نمونه آزمایشی که قبلا با افزودن نیتریک اسید رقیق اسیدی شده است ، اضافه کنید. تشکیل رسوب سفید رنگ سرب([[) کلرید نشاندهنده وجود یونهای کلرید در محلول آزمایشی است. این رسوب به هنگام گرم کردن نمونه حل می شود وبا سرد شدن آن دوباره تشکیل می شود.
از ازمایشات زیر می توان برای تشخیص گاز هیدروژن کلرید استفاده کرد:
1- با استفاده از آمونیاک :
دهانه ی ظرف حاوی گاز مجهول را در مجاورت دهانه ی ظرف محتوی محلول غلیظ آمونیاک نگهدارید. تشکیل دود سفید رنگ در دهانه ی ظرف نشاندهنده حضور گاز هیدروژن کلرید در ظرف است.
2- با استفاده از محلول نقره نیترات یا محلول سرب([[) نیترات :
چند قطره از محلول فوق الذکر را درون ظرف محتوی گاز مجهول اضافه کنید و دهانه آن را بسته و خوب تکان دهید. تشکیل رسوب سفید رنگ نقده کلرید یا سرب([[) کلرید درون ظرف نشاندهنده ی وجود گاز هیدروژن کلرید است
1- شناسایی با استفاده از خواص فیزیکی :
گاز کلر درون یک ظرف شیشه ای به رنگ زرد متمایل به سبز دیده می شود. در ضمن بوی زننده گاز کلر نیز بسیار مشخص است.
2- شناسایی شیمیایی :
الف) با استفاده از کاغذ تورنسل آبی رنگ :
یک تکه کاغذ تورنسل آبی رنگ و خیس را درون ظرف محتوی گاز مجهول بیندازید. اگر کاغذ تورنسل به رنگ صورتی درآمد و پس از مدتی بیرنگ شد ، وجود گاز کلر در ظرف تایید می شود.
ب) تست با کاغذ آغشته به محلول نشاسته و یُدید :
تکه کاغذی را درون محلولی از نشاسته و سدیم یدید ( یا پتاسیم یدید) خیس کنید. این کاغذ را درون ظرف محتوی گاز مجهول بیندازید. در صورتیکه رنگ کاغذ پس از مدتی به آبی تغییر یافت، حضور گاز کلر درون ظرف تایید می شود.
در حضور کلر یونهای یُدید به یُد تبدیل می شوند که در ادامه ید تولید شده در حضور نشاسته منجر به بروز رنگ آبی می شود.
به این منظور یک شعله افروخته کبریت را به درون ظرف کوچک حاوی گاز مجهول وارد کنید. در صورت شنیدن صدای انفجار خفیف (پوپ) می توان نتیجه گرفت که درون ظرف مخلوطی از هوا و گاز هیدروژن وجود داشته است.
تذکر مهم : این تست شناسایی را برای یک ظرف کوچک و نمونه اندک گاز مجهول اجرا کنید تا از خطر انفجار ناگهانی مخلوط در امان بمانید.