کِم سِنتر

گاه نوشت های یک دبیر

کِم سِنتر

گاه نوشت های یک دبیر

قاعده کلچکووسکی (Klechkovskii Rule)

قاعده ای که درباره تعیین پایداری نسبی( ترتیب پایداری) ترازهای انرژی دراتم ها،وضع شده است و بصورت زیر بیان می شود:

" برای تعیین پایداری نسبی ترازهای انرژی در اتمها ، کافیست مقدارهای مربوط به n (عدد کوانتومی اصلی) و l ( عدد کوانتومی اربیتالی ) هر یک از آنها را با هم جمع کنیم و در آن صورت دو وضع پیش خواهد آمد:

الف ) چنانچه مجموع (n+l) برای ترازی، کوچکترین مقدار باشد، آن تراز از همه پایدارتر است.

ب ) اگر مجموع (n+l) در مورد دو یا چند تراز برابر باشد ، ترازی که به n کوچکتر مربوط است ، پایدارتر و ترازی که به n بزرگتر مربوط است، ناپایدارتر است."

قاعده فازها (Phase Rule)

قاعده ای که در سال 1876 توسط گیبس، در مورد رابطه تعداد درجه آزادی یک سیستم با تعداد اجزای آن، وضع شده است و بصورت زیر بیان می شود:

"برای بدست آوردن تعداد درجه های آزادی (F) یک سیستم کافیست که تعداد فازهای موجود در آن سیستم (P) را از تعداد اجزای مستقل تشکیل دهنده آن (C) کم کرده، حاصل را با 2 جمع کنیم. یعنی می توان نوشت :

F = (C-p) + 2

این قاعده اهمیت زیادی در بررسی و شناسیایی تعادل فازها در سیستمهای پیچیده دارد. اما تنها در مورد سیستم های شیمیایی معمولی (سیستمهایی که در آنها میدانهای الکتریکی،مغناطیسی و یا نور دخالتی نداشته باشد) صادق است."

قاعده های فاجانس ( Fajans Rules)

قاعده هایی که در مورد قطبیت پذیری آنیونها و قدرت قطبی کنندگی کاتیونها ، تاثیر آن در کاهش خصلت یونی پیوند،پیدایش و افزایش خصلت کووالانسی در ترکیبهای یونی توسط فاجانز وضع شده است و چنین بیان می شوند:

قاعده ی اول :

هرچه پتانسیل یونی  کاتیون (یعنی نسبت بار الکتریکی به شعاع آن )بیشتر باشدباقدرت بیشتر می تواند آنیون را قطبی کند. یعنی ابر الکترونی آنرا که کروی فرض می شود،تغییر شکل داده به سمت خود بکشد.

قاعده ی دوم :

هرچه آنیون نرم تر ، یعنی بار الکتریکی منفی آن بیشتر و یا شعاع آن بزرگتر باشد ، بهتر می تواند بوسیله کاتیون قطبی شود.

قاعده ی سوم :

هرچه بار موثر هسته کاتیون بیشتر باشد، چون جاذبه هسته را بر لایه ظرفیت آن افزایش می دهد، سبب می شود که کاتیون بتواند آنیون را بیشتر قطبی کند و خصلت کووالانسی پیوند را افزایش دهد.

قاعده تروتون (Trouton’s Rule)

قاعده ای که توسط تروتون در ارتباط با آنتالپی تبخیر مایعات با دمای جوش آنها ، وضع شد و چنین بیان می شود:

" در بسیاری از مایعات غیر قطبی، نسبت آنتالپی تبخیر مولی (دردمای جوش نرمال آن ) به دمای جوش نرمال آن ( برحسب کلوین) مقدار ثابتی حدود cal/K.mol 21 است. "

قاعده ی بنت (Bent Rule)

این قاعده درباره ارتباط الکترونگاتیوی اتمها و گروههای اتمی با تمایل آنها در همپوشانی اربیتالهای هیبریدی،در اطراف اتم مرکزی (آرایش هندسی مولکولها و یونها ) وضع شده است و چنین بیان می شود:

"به هنگام تشکیل پیوندهای شیمیایی و پیدایش مولکول یا یون،

اتمها و گروههای الکترونگاتیوتر ، آن اربیتالهای هیبریدی اتم مرکزی را که دارای خصلت s کمتری است برای همپوشانی  ترجیح می دهند.

 و اتمها و گروههای الکتروپوزیتیوتر ،آن اربیتالهای هیبریدی اتم مرکزی را که دارای خصلت s بیشتری است، برای همپوشانی ترجیح می دهند."