کِم سِنتر

گاه نوشت های یک دبیر

کِم سِنتر

گاه نوشت های یک دبیر

قاعده های انگل – بروئر ( The Engle – Breuer Rules )

قاعده هایی که در رابطه با انرژی پیوند در فلزها و ساختار بلورهای فلزی در سال 1963 توسط انگل و بروئر وضع شده است.

قاعده ی اول :

انرژی پیوندی یک فلز یا یک آلیاژ ، به میانگین تعداد الکترونهای جفت نشده ی آنها به ازای هر اتم شرکت کننده در پیوند بستگی دارد.

قاعده ی دوم :

ساختار بلور فلزها ، به میانگین تعداد اربیتالهای s و p  اتمهای درگیر در پیوند، یعنی به تعداد الکترونهای جفت نشده از ترازهای s  و  p اتمهایی که برای تشکیل پیوند به کار می روند، بستگی دارد. هرگاه میانگین تعداد این الکترونها کمتر از 5/1 باشد، ساختار بلوری از نوع مکعبی مرکز پر (BCC) یا انباشته ی مکعبی (CCP) خواهد بود.هرگاه این میانگین حدود 4 باشد، فلز دارای ساختار مشبک مشابه ساختار الماس خواهد بود.

قاعده های انتخاب ( Selection Rules)

قاعده هایی که درباره امکان جهش های الکترونی بین ترازهای انرژی دو اتم و یا حالت های انرژی در مولکولها  و  یونها به منظور انطباق نتایج تجربی با پیشگویی های نظری ، ارائه شده است.

لازم به توضیح است که اصولاٌ هر خط طیفی، در یک طیف نشری اتم و یا هر نوار جذبی در طیف جذب الکترونی یک ترکیب ، به جهش الکترون بین دو تراز انرژی متمایز مربوط می شود. در بسیاری از نمونه ها از روی تعداد ترازهای انرژی ای که الکترون در اختیار دارد و می تواند به آنها جهش کند، وجود تعداد معینی خط طیفی یا نوار جذبی پیشگویی می شود. اما تجربه (مشاهده خطهای طیفی یا نوارها در طیف نگار) تشکیل همه آنها را تائید نمی کند.

از اینرو قاعده هایی که به قاعده های انتخاب معروفند وضع شده اند که سازگاری بین داده های تجربی و دیدگاههای نظری مربوط را امکان پذیر می سازند. مانند قاعده ی منع لاپورت ، قاعده ی منع اسپین و ...

قاعده اسلیتر ( Slater Rule)

قاعده ای که توسط اسلیتر در مورد روش محاسبه مقدار ثابت پوششی الکترونها و بار موثر هسته وضع شده است: 

الف - الکترونی که می خواهیم بار موثر هسته را درباره آن حساب کنیم در ترازهای s  و p جای دارد:  

در اینحالت ، مقدار ثابت پوششی برای هر الکترونی که تراز بالاتر از الکترون مورد نظر جای دارد، برابر صفر و برای هر الکترونی که در همان تراز اصلی الکترون مورد نظر قرار دارد برابر 35/0 و برای هر الکترونی که در تراز اصلی ماقبل آن قرار دارد برابر 85/0 و برای هر الکترونی که در تراز های درونی جای دارد برابر 1 در نظر گرفته می شود.  

ب - الکترونی که می خواهیم بار موثر هسته را برای آن حساب کنیم، در تراز های f یا d  قرار دارد :  

در اینصورت مقدار ثابت پوششی برای هر الکترونی که در تراز بالاتر از الکترون مورد نظر قرار دارد، برابر 0 ، برای هر الکترونی که در همان تراز فرعی الکترون مورد نظر قرار دارد ، برابر 35/0 ، و برای هر الکترون باقیمانده دیگر برابر 1 در نظر گرفته می  شود.

قاعده ارلن مایر ( Erlenmeyer's Rule )

در الکل هایی که چند عاملی الکلی هیدروکسیل دارند به هر اتم کربن باید تنها یک عامل هیدروکسیل متصل باشد. در غیر اینصورت آن الکل ناپایدار خواهد بود و به علت تاثیر دو عامل OH بر یکدیگر تجزیه می شود.

قاعده آروماتیک بودن هوکل ( Huckel Aromatic Rule)

سیستمهای حلقوی مسطح یک یا چند حلقه ای که همه ی حلقه های آنها در یک صفحه قرار داشته باشند، چنانچه شامل (4n+2) الکترون پی باشند ، خصلت آروماتیکی خواهند داشت. در اینصورت آرایش الکترونی آنها نسبتا پایدار است. ( n تعداد حلقه هاست )